Hargeysa (Geeska)- Hurdo la’aanta oo keliya ma’aha sababaha keena tamar la’aantu, balse waxaa jira wax yaabo yaryar oo badan oo aynu samayno, kuwaas oo jidh ahaan iyo maskax ahaanba daal iyo burbur badan innagu keena, haddaba qormadeenan waxa aynu ku soo qaadanaynaa qaybtii saddexaad ee caadooyinka ay khubaradu sheegeen in aanay fiicnayn oo ay keenaan daal iyo burbur, waxa aanay yihiin:
– Fasaxa ha shaqayn: In fasaxa aad fasax u qaadato oo aanad wax shaqadii aad ka fasax qaadatay la xidhiidha ku dhex darin ayaa ah sida ugu fiican ee aad farxad ugu qaadan karto fasaxaaga naftana uga ilaalin karto niyad jabka iyo in ay shaqadeeda nacdo. Iska jir in xilliga fasaxa aad hawlo shaqo qabato, xataa in aad eegto in farriimo shaqo kuugu soo dhaceen cinwaankaaga E-mail ka ayaa ah in aad shaqo qabanayso, haddii kale waxaa hubaal ah in aad fasaxa ka soo noqon doonto adiga oo daal iyo tacab badan dareemaya xiiso badanna u qabin soo noqoshada. Fasaxu waa waqti ay naftu dib u soo ceshato hal-abuurnimada, awooddeeda wax-soo-saar, tamarteeda iyo kartida ay shaqada u leedahay, waana in fasaxa kadib shaqada ruuxa laga dareemaa arrimahaas oo dhan. Haddi
– Iska jir maan-dooriyaha: Nooc kasta oo maan-dooriye ah, xataa haddii uu yahay qaadka, waxa uu qofka ku beeraa hurdo la’aan iyo in aanu habeenkii jidh ahaan iyo maskax ahaan midna u seexan, taasina waxa ay subaxdii ku keenaysaa in uu hurdo la kala daato oo ay ku adkaato shaqadu, haddii uu shaqada tagana waxaa laga arkayaa caajis iyo tamar-darnaan cid kasta oo ka ag dhow u muuqata.
– Sariirta ha ku dul shaqayn: Dad badan ayaa caado u leh in habeenkii marka ay sariirta dul tagaan ee hurdo ay isu diyaariyaan ay dib u shidaan talefankooda gacanta ee casriga ah ama aaladaha kale ee wax laga akhristo si ay internet ka uga hubiyaan in farriimo cusub loogu soo diray, qaarna kombiyuutarka gacanta ayaabay dib u shitaan si ay sariirta dusheeda shaqo qabyo ka ahayd ugu dhammeeyaan. Khubarada caafimaadka ayaa caddeeyey in ilayska ka soo baxaya shaashadda aaladaha aynu kor ku soo sheegnay uu awood u leeyahay in uu ka takhalusaa nidaamka shaqo ee ku dhisan waqtiyeyn baayooloji oo jidhka ku beeran, nidaamkaas oo afka qalaad lagu yidhaahdo Circadian Rhythm oo burburaa waxa ay keenaysaa in uu meesha ka baxo hormoonka Melatonin oo caawiya in nidaaminta hurdada iyo soo jeedka ee qofka.
Haddii laga maarmi waayo in xilliga hurdada la isticmaalo qalabkan waxa ay khubaradu ku talinayaan in uu qofku wejigiisa u jirsiiyo ugu yaraan 14 hiis oo u dhiganta 35.5 Sentimitir iyada oo weliba ay khubaradu ku adkaysanayaan in taasi ay tahay uun xal ku meel gaadh ah oo aan meesha ka saarayn khatartii ahayd in qalabkan oo la isticmaalo xilliga hurdada loo diyaar garoobaa uu khalkhal ku rido nidaamka hurdo ee qofka, hurdo la’aantaasina ay maalintii keenayso daal iyo burbur badan oo jidhka iyo maskaxda labadaba ah.
– Maadadda Caffeine: Maadadda kaafiyeenta (Caffeine) ee bunka iyo noocyo sharaabbada ka mid ah ku jirtaa waxa ay khalkhal ku abuurtaa nidaamka hurdo iyo saacadda baayoolojiga ah ee marka waqtiga hurdada la gaadho jidhka ku beerta lulada. Daraasad uu natiijadeeda baahiyey joornaalka Clinical Sleep medicine ayaa caddaysay in haddii Caffeine la cabbo xataa lix saac ka hor waqtiga hurdada haddana in nooc uu saamayn ah ku yeelato hurdada, taasina ay subaxdii keenayso daal iyo burbur jidhka iyo maskaxdaba ah.
– Saamaleylka maalmaha fasaxa: In habeenka fasaxa si aad ah loo soo jeedaa waxa ay khalkhal ku beertaa hurdada maalinta xigta oo dhan, in dhaqankaas la caadaystaana waxa ay yeelataa saamayn aan maalmaha toddobaadka ee kale ka hadhin qofka oo daal badan iyo caajis keenta. Dhammaad
