Maanta waxa ay ku beegantahay sannad guuradii 1aad ee ka soo wareegtay Alle haw naxariiste maalintii la aasay Marxuum Maxamed Xaashi Dhamac (Gaariye), oo dalka iyo dibaddaba ku lahaa magac iyo maamuus. Marxuumka oo ahaa Abwaan caan baxay, waxa la aasay 8 Oktoobar, 2012. Sidaas daraadeed, waxaanu maanta akhristayaasha u soo gudbinaynaa maansadiisii caanka baxday ee Ergo.
Qul-acuudu bilaahi idaajaa nasru-laahi,
al-raxmaan iyo qaaf iyo alif-laamra sirteediyo
waxaan maanta alhaakum ilhaamka uga bilaabay
Hadraawow indhaweydba sidaydii ma ahaynoo
waxaan ahay nin arkaaya waxaan uumku u jeedin
oo kaligii anfariirsan waxaan ahay nin arkaaya
maanka laaga ogsooniyo asaraarta dhex yaala
isha laacu ka muuqdo waxaan ahay nin arkaaya
umadayda tasowday ee usha loo qaban waayey
Ee aniga iga bilow oo abwaankeedu ka seexday
waxaa qoonkee tabaysa afweynoo laga reeyana
ujeedaa uga dambeysa waxaan ahay nin arkaaya
mar kastoo ayax guuro in uu eel ka tagaayo
walibana aad uga sii xumoo libinteyda af-duuba
-waxaan ahay nin arkaaya ayaankaygii shi' dhaafay
markii loo injireystay oo madow daba-keeniyo
isagoo ducanayaa dirqiga weysha ku ooftayoo
idinkoo qof maqnaynoo indhihiinu shan yihiin
mar labaad ambanaaya
-waxaan ahay nin arkaaya ulajeedo habowday
ididiilo hungowday ooda geel laga qaadayoo
hal taal gundihiisa ayaanlow naxdin joogta
aayatiinkaba saaran -Aheey way iyo ciil
umalkeyga hiqdeyda calool oyga nafteyda
ilmada iga da'aysiyo imtixaanka i haysta
-ma dhulkaa i ashkateeyey ma cirkaa iga ajooday
ma badaa igu ugaajay -ma abdaanan lahayn
ma dab baan isku ogaa anigu aan isku daaray
-Islaantii curadkeeda kolkay Eydu cunaysay
ax doraad odhan weyday markii ay arki weyday
wax guda oy ku ilowdo noloshii inankeeda
inay maanta u oydo inteeday ku sugaysay
-Oori weerku ku raagayoo geeridii odeygeedu
afaafkay ku banaysay ninkii owdi lahaa
isagii fadhataystey yaan u eersa nidhaa
-Ninkii aarsa yiqiinay haduu aarsaday maanta
uu-fanayskiina guuray iyana waa iga su'aale
tolow yaa colka eega loo abaabulayaa
-Tolow yaa ilma-dayday ulmadeydii u loogayoo
ilma dowgii ka reystay -Yaa u aana ah maanta
udunteyda halowday eebadayda ku fiiqan
ayaantay kululaato kaan u eeran lahaa
-yaa u aana ah maanta
birta layska as-laayiyo galkey siibtay ableydu
-yaa u aana ah maanta
mar labaad ubadkeena sidii Ey la guhaadshay
in ilkaha lagu qaado Unugtii shaleytoole
isku meesha u jeeday iminka yaa iska hor jeedshay
-Laba oorya walaaliyo ilmaadeer is maquunsha
lama sheegin aduunkee marka aan ugu liito
mar aan eeda sokeeyiyo ilmahayga ku waayo
mar aan aayo la'aanta seedigay ugu aaro oo
walaashay asay qaado mar haday aqalkayga
haddii layga adkaadiyo hadaan raystey idhaahdaba
mar lay oohin u tahay bal maxaan istafiiday
-Afartii garjahoodba hadaan soo wada ooday
xageen geela irmaaniyo markey beeshu haraado
u aroorinayaa
-sow anigu gacmahayga kuma dheebin ishii
berri loo irkan lahaa wixii aan ku if waayey
kuna aakhiro seegay durba sow ma ilaawin
-Ubaxaan xinjirteydiyo ka ab-qaalay jidhkeyga
kolkii aan is awaaday udaabteys iyo ciil iyo
odax sow kama goosan. haduu geedkii abaaday
markuu oomaba ubadka dhiiga looga shubaayey
sow ataar li'i maaha
gadhlow awr kala guurtey la arkee mar kaleeto
in ay ood ku kulmaana haduu uur kala guuro
sow amuur culus maaha ololihii halgankeena
cukusoow arah guulka dhib waxaan u adkeystay
waxaan is-lahaa mar uun baad arligaagiyo
iyadoon faqash joogin kula iidi dadkaadee
kolkii waagu iftiimay sidaan ahay Ina dhoore
usarkaan ka dhex toosay indha u daranaa
marka duul asal guuro in Ilaah ka biyeeyo
dadkoo yaala abaar haduu roob iba dooxmay
ku bashiisho agteyda intaan soo ordayaabaa
darku sii engegaa Abuur baan ku tabcaa
irfidaan geliyaa iniin baan ku ridaa
udan bay bixisaa gooso baan is-idhaa
waa la ii arfacaa
-Abley baan ramiyaa afeeyaa shirabaa
adhaxdaan is jaraa oogso baan is-idhaa
afweyntaan u dhacaa
-Afartaa shax dheh maanso afkaa laysu jaqaaye
sooma qaadin irmaan amba qaadka kaleeto
berigii isticmaarka taladii la il-duufay
burburkaad aragteeniyo haday keentay inkaarta
aynigaygu ku dhaaftay Allana i tusi waayey
-Ana maanta gefkaygu inuu aasayo miino
ubadkeyga u taala Fardowsaay ma arkaayo
rajadaad ulanaysay waxaan looga ina-aabsanoo
-sidaasaabad itaalka haddii aad amakaagday
ku ayaan badan tahee Aafo waa ta dambeysoo
ifa-faalaha muuqdiyo ishay leedahay maanta
waxba yaan af-gobaadine intay doonto ha gaadho
aramaa qarxi doonta
-Dharaar baa iman doonta hadaan Eebahay ceymin
afku uu hadal daayo
-Dharaar baa iman doonta dab munaafaq istaadhay
sidii aayar gubtaa ama duur olol taabtay
arligoo dhan dhameeya
-Dharaar baa iman doonta iyadoo is wada weyday
oodo loo rogi doono
-Dharaar baa iman doonta Imaaraadka sidoodiyo
ninba aag ku go'doomo
-Dharaar baa iman doonta dadka Sool iyo Awdal ee
Aadanow hagrateen raacdadoodu adkaato
lagu raadsho ileys
-Dharaar baa iman doonta irsiqa laysku cidhiidhiyoo
wax la uunto la waayo
-Dharaar baa iman doonta mujrim oogo madowoo
islaam sheeganayaa agablaay hambadaada
isa sii kaba raasho ku darsoo Axmed-doolow
waxaan ahay xog-ogaaloo hir fog baan arkayaa
orna waa maqlayaa waxna way urayaan
Aaminaay waan gabyayaa nin abwaanana waan ahoo
ereygiisu tuf leeyahay Hadeydaan i adeecinoo
ergedaan ahay maanta ka abaal ka dhacdaan
Ilaahay balankii ibtilaa dhici doonta
Dhulkay eyro ku fooftana Afrikaan madmadowiyo
ajnabaa degi doona iyagaa talin doona
-Organkaad didiseen baa dib idiin qabsan doonoo
-Dharaar baa iman doonta engag layskugu xiira
oo heeca diida ilmaha qasab loo aqbalsiiyo
-ciyowgaa alwanaayiyo tukahaa uuda hayaana
way is calool ogyihiinoo Qaasinow abti hee dheh
Galow aamusi waayey haddii aan wax aqaano
-Daruuraha iba-baaliyo afagaalaha naafiyo
kolkaan moorada eegay laaxinkay ku aroortiyo
ninka faalka inkiiskee ku ab-yeeshay Cibruhu
haddaan eega la baajin waa sidoo abada ah
-Haddii aad adintaanoo indhaha dhiig laga keeno
idinkoon sidan dhaamin inaad guul urisaan
waa waxaan la arkeynin Allaahu ma balaqtu
ilaahow markhaati ka ahow
-Afartaa shax dheh maanso afkaa laysku jaqaaye
sooma qaadin irmaan Hadey heesi ab leedahay
ama loo oday sheegto ilaa Xaawiyo Aadan
isir baan u lahaa waligey abidkeyna
anoon jiiftada haadin isha aan ka dhameynin
uumiyaha kuma soorin
-iminkay wada leedahay muu abwaan wax yidhaahdee
idahaaba diraacda subaga loo ogolaanine
hadaan aamuso waayo khajeelaanse arooryo
hadaan lays inkiraynin mankoo uunsadey deyr
dhirtu ay arad beeshay cadceed loo indho kuuliyo
ufo roob subaxeed araar kaaga sameeyey
-Khajeeaan hal abuurka anigoo ka shufeer ah
afaraydu jug weeyee selef kuugu istaadhay
-Khajeelaan tix aroosa satiyaal la aleeliyo
u af-saaray fujaan
-Khajeelaan sida iida iigu soo ururteenoo
iyadoo farihiina Arafoo kale moodo
murtidaaan Odhan lahaa rag u soo luxiyeystay
-Intii aan kugu oomay hadaan geed ololeeyo
mar horuu ereygayga Ilaahay balankii
ku ugbaadi lahaa
-Ohodeyda dadkayga Rabi baa ka asheedayoo
wuxuun baa indha buuxsha nin aduunya u haysta
abtirsiimana sheegta af qalaadna yaqaanoo
isticmaarkii la ceeshay Aynigaan ahay oo dhan
wax aqoon ma bidaan maxaa aabaday yeelay
sida ay u arkaan siyaasaanu ahayn
la shaqeystay Af-weyne ama gaalkii ag joogayoo
af-miishaarkii barteen
-Ahey way iyo ciil umalkayga hiqdeyda
calool oyga nafteyda ilmada iga da'aysiyo
imtixaanka i haysta Anigaa is maqli waayey
orod bay wax i leeyihiin ololna wuu fahmayaa
ayaamo is gurayaana way igu fool adag yihiin
-Ahey way iyo ciil Aaminaay magacey ba'
Asaagay igu wiirsay inanteydu gumowday
ka irdhoobay shisheeye ku eedoobay sokeeye
ehelkay ka qalooday cidna aamini waayey
-Umul dooxa Togdheer iyo raga Shiikh ku idlaaday
ee Aroori ku le'day looma ooyaha Saaxil
anigaa ku tol belay Cidna eersan maayoo
inkaar baa igu biirtayoo anigaa isu geystay
-Dharaartii Alle keenana ayni ii kordha mooyee
caqli iima siyaado mana waayo arkaayo
wax kastood akhridaan waxaan ahay Alle doori
seed dhanina aanay ku oolin
-mudadaan ildarnaana iyadoo soddon dhaaftay
weli eelka salkiisiyo uhda boogta nin dhaafa
oo mar uun haakah yidhaahda indhaheyga ma saarin
-Adinka dhaawac ku yaalana hadaad hoosta ka dheydo
Aasbaroo wax ma dhaantoo iyadaa ku lakiikta
-Talana way ashidowday nin abaaray la diid
nin abraarayna mooyi meeluu beesha la aadi
-Arinkeena gabdhow aqbalkeen godliyaana
arligeena kuma noola Alif kow ku qaloocday
Al-baqruu ku dhibaaye mar horaan ka afeeftay
Af-weynoo laga reeyiyo inaan guushu ahaynoo
Bidhaan baad aragteen baadidiinii u eg'ood
iyadii u qabtaan
-Istiqlaalkii sitiinkii onkodee di'i waayey
tanina waa isku itaaloo Abshirtii wanqasheediyo
axankii tacsideedaa isku maalin ahaa
-Af-lagaadan maaha hadaan maanta idhaahdo
odoyaashii la doortay Anigoon kala reebin
Irbad dun gelin waayey
-iska daa wax kaleetoo
amni noo sugi waaye
Waxna aad uga liita
Ilaah baa i dili doona'e
kuwa buuraha aaday
-isku soo wada xoori
isma dhaanto dhasheediyo
meeshu waa wada ulo miidhanoo
ul la qaato laheyn
-Arin laysku khilaafiyo
ujeedooyinka dhowee
ubucdeedii wadhneydiyo
ictiraafkii maqnaaiyo
ku ilowday dan guud
-Abeesaa laga sheegay
markaan aadmiga fiirsho
aargudaan is idhaa
markaan Eebe jaleecana
awlaadsaan is idhaaye
-Waxaan eeg garan waayey
waxan eeg ka sokeeya
-Rag haduu is af dhaafo
aayatiina wadaago
afkaa laysku gartaayee
is afwaajiya maaha
isu soo ura maaha
-Adigoo hebel diidan
eryo reer hebel maaha
isu weersada maaha
udahaaga cun maaha
-isku soo wada duuboo
inqilaabna xal maaha
anigay igu gudhana
wax la eegto ka weyn
-ana waano ku xiiqey
dharaartii Alle keenana
abhis baan ku jiraa
-Far baan boog ka ag dhow
ka ilaalinayaayoo
hebelaa isku uraayana
anana u rahmanahay
baan weli maynu
adkaane inoo aayara leeyahay
-Mudacyaan afafkooda
anigoo gala-gariirto
isla eeganayaa
arji baan dirayaa
aleel baan ruxayaa
galiyoo dhego awdan
iridaha ku tumayaa
-Sidaasaanan aduunku
bal inaan ahay liid
anigoo gudo haawan
ha I aqoonsado leeyahay
-Waxaan fool eryeyaa
Hal aan Awr ku salaaxinoo
is-moogtii wax ma dhaamo
iyadoon la dalaaqin
wali haantii aslaysa
-Afartaa shax dheh maanso
afkaa laysku jaqaaye
sooma qaadin irmaan
-Nin ragi ereygiisana
astaan buu dhigtaaye
Rabow eex ma tiraabine
aqoon haygu cadaabin
-Ambaqaadka kaleetana
ishaa maanta bidhiiqdiyo
ogobeey libinteyda
rag bow u haysta ilaaqe
-Hodaneey marna Aabo
ay ax yaa wadaniiyo
axsaan layguma siinine
-halyeeyaa ku idlaaday
ubad baa u lugo belay
aduun baa ku dhamaaday
khabar baa ka adeegay
-Anigaa rag ugu liita oo
afadeyda sagaal gu'
kamaan soo ag wareegin
-Inagoo kala daadsan
nin u qooqay idiisuna
cirkuu roob ku og yahee
-awadeydii qudhaheydeen
aawadeed ku wad seegay
Aadanow taladeyda
ku adaadurin mayo
Ilaahey ka sokowna
anagaa leh awooda
-Ogolaana ma doono
intuu taago uluunka
nin yidhaahda anaa ah
afweynaanu ka diidnay
-Nin kastoo ana fooda
nin kastoo laba eef ah
ninkastoo is afuufa
anagaa ka shaneyna
-Lays amaahina mayo
Axmed weysa cadoow
cididaa usgageega ha
ogaado nin moog
-Mar nin baan u il-duufay
mar labaadka ilwaad
u ardaa dhigan maayo
nin intuu axdi qaaday
oofin waayeyna daa
-Ololihii lagu laaftay
kuwii uubta qodaayayee
iblayskii ku nabnaa
iyagu way garcadeen
-ana xaasha nin iin leh
wax inaan ku idhaahdo
uma quudho afkeyga
-Uf qabiilka anaa leh
wuxuunbaa ku adeegta
nin iskii kartidiisa
isagoon cid ku tiirsan
isku taagi kareynin
una haysta ateero
ayaantuu dambi geystana
laga hoos galo eeda
-Ayid waad is xigtaaniyo
idinkaa isku reer iyo
aqligii lixdankii
maanta iib geli maayo
-sidaan aaminsanahayna
abkuu doono ha sheegtee
wuxuunbaa ehel ii ah
dadka kaan af aqaano
ee si wax iila arkaaya
ee ina midayso ujeedo
-waxaan laysku ogeyn
ninkii hoos ka unkaama
aftideyda ma haystoo
ansax maaha wixiisu
-Arligeynu ku noolnahee
beryaha qaar u ekaa
irama daatal cimaadii
aayadaha lagu sheegay
-Awaaraanka kacaayiyo
ninka maanta ortiisiyo
oohintiisa maqlaayey
ka adkeystay gob maaha
dibna loo igman mayo
-Arliyooyna hiqdaadiyo
orgigii la shireystay
ilmadaadu ka weyne
inagoo xaley baadle
u eegaynay hilaaca
waxa awrta xidhiidhsan
loola aadayo baasle
wax baa nooga iftiimay
-dibna loo igman maayo
nin ishaafalateysatay
oo isagoo inala jooga
arwaaxdiisu walaayiyo
idaafeyto ku nooshahoo
ilina u daban tahayoo
abidkiiba ka reeba
oo dhulka aan wax ka oolin
-Rabi baana na uuntayoo
anana taag uma hayno
ayaan nool hirdin joogta
-oo markay kooxi orgootaba
ma asooli kareynee
abaal baanu ku qabnaaye
amaan uu ma helnaa
-Afartaa shax dheh maanso
afkaa laysku jaqaaye
sooma qaadin irmaan
-sidaasaana itaalka
u af dhuubsanayaayoo
wixii aan odhan lahaaba
mar aan maanta aheyn iyo
ar dambe u dhigo leeyahay
-Waxaanu Alle keenay
waxaan loo adidoonin
oo aayaheenuba maanta
ilig liiqliiqanaayiyo
indhal buu sudhan yahee
-sida xaal u eg yahay
ama waynu adkaanoo
wax jireynu ahaan
ama waynu idlaanoo
dib laynoo arki maayo
-iyadoo wada saran
umadeenuba dooni
ku asqawday badweynoo
injiinkii ka duqeeyey
ayaa reer hebelaay
afka way igala weyn
tahee hadaad leedahay
caqiibo agoonta luxuska ah
horta reer u yagleel
ubadaasi jajabeysa
ee u uusmiirtey darteed
dib waxay ka ahaataba
ishii cawri taqaaniyo
ka ilaali wad mooyee
wax kaleeto ilow
asalkeeda banaana
maalintay il xun-tahay
bay ilaah leedahay ceynsha oo
-markaad xeeli amaan ah
kula eersatid beesha
eed aamusiiso rasaasta
-waxaad ulaneyso
anagaaba ku siine
inagoo sidan dhaaniyo
adeerow gacalow
ayaanteeda ha gaadho
haduu Eebe yidhaahdo
lugo aan isku taagno.
