Qaahira (Geeska)- Toddobaadkii hore waxaa magaalada Qaahira ee xarunta dalka Masar ka ambabaxay Baadariga ugu sarreeya Kaniisadda Masar oo lagu magacaabo Baaba Al-Iskandar Tawaadruus-ka labaad isaga oo ku sii jeeda magaalada Addis Ababa ee xarunta dalka Itoobiya si uu uga qayb qaato dejinta xaraaradda kacsan ee xidhiidhka labada dalka oo ka dhalatay wadaagista biyaha Niilka.
Baadariga oo la sheegay in uu safarkani yahay kii ugu horreeyey ee uu ku yimaaddo caasimadda Itoobiya ayaa uu socdaalkiisu ku soo beegmay xilli uu labadan dal ka dhex taagan yahay is-mari-waa adag oo ka dhashay biyo xidheenka Hidase Dam ee Itoobiya ay doonayso in ay kaga faa’idaysato qul-qulka biyaha webiga Niilka.
Baadir Al-Iskandar oo intii aanu ka ambabixin Qaahira waraysi siiyey wargeyska Al-Ahram ayaa waxaa hadalladiisa ka mid ahaa, “Dareenka waddaniga ah, iyo xidhiidhka fiican ee labada kaniisadood (Masar iyo Itoobiya ku kala yaalla) ayaa igu dhiirrigeliyey in aan raadiyo sidii aan xaalad is-faham uga dhex abuuri lahaa labadan dal”
Dhinaca kalana wakaaladda wararka ee Sharqal Awsat oo uu Geeska Afrika soo xigtay ayaa sheegtay in masuuliyiin ka tirsan Kaniisadda Masar oo ka mid ahaa kuwii gegida diyaaradaha Qaahira ku sii sagootinayey ay u sheegeen in Baadarigu uu Itoobiya joogi doono 5 maalmood oo uu kulamo kala duwan la yeelanayo masuuliyiinta iyo hoggaamiyeyaasha kaniisadda, goobo diini ahna uu booqan doono, isla markaana uu ka qayb geli doono ciidda Mucatabka ee dalka Itoobiya lagu xuso oo ah ciidda diiniga ah ee ugu weyn dalkaas.
Waxa kale oo ay wararku sheegeen in Baadariga Masaariga ahi uu kulamo rasmi ah la qaadanayo masuuliyiinta Itoobiya oo uu ugu horreeyo madaxweynaha dalka Mulatu Teshome.
Waxaa maalmihii u dambeeyey sii xoogaysanayey khilaafka dalalka Itoobiya iyo Masar ugu dhexeeyey dhamaystirka heshiis Itoobiya u ogolaanaya fulinta mashruuca biyo-xidheenka isla markaana Masar ku qancinaya in aanay dhibaato soo gaadhayn danaheeda biyaha, kadib markii ay labada dhinac dhowaan isku khilaafeen xafiisyada la talinta ee ay tahay in ay la socdaan fulinta mashruuca biyo xidheenka Hidase.
Raysalwasaaraha dalka Masar Shariif Ismaaciil oo isna sabtidii hore hadlay ayaa sheegay in xallinta arrinta biyo-xidheenku ku xidhan tahay saddex arrimood, waxaana hadalladiisa ka mid ahaa, “Arrintan waxaa xukumaya dhowr arrimood oo ay ugu muhiimsan yihiin, in aanu raadayn ku yeelan saamiga ay Masar ka hesho biyaha Niilka, in aan ujeedooyin siyaasi ah looga faa’idaysan (Dhaamka) iyo in uu taageerayo horumarka ay Masar samaynayso mustaqbalka”
Maareeyaha mashruuca dhismaha Hidase Dam ee dalka Itoobiya oo dhowaan la hadlay talefishanka dalkiisa ayaa sheegay in dhismaha biyo xidheenku uu boqolkiiba 47 dhamaystirmay, arrintaas oo markiiba shaki iyo dareen taban ay ku qaabileen siyaasiyiinta iyo khubarada Masaarida oo ku andacoonaya in uu saamayn ku yeelanayo saamigooda biyaha oo ah 55.5 Bilyan oo Meter cubic afar jiibbaaran, laakiin dalka Itoobiya ayaa marar badan xaqiijiyey in biyo-xidheenka Hidase ay si gaar ah ugaga faa’idaysanayaan koronto dhalin, isla markaana aanu wax dhibaato ah soo gaadhsiin doonin dalalka Suudaan iyo Masar.
