Hargeysa(Geeska)-Murashaxa madaxweyne ee xisbiga Waddani Md. Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi (Cirro), ayaa shacabka Somaliland u balan qaaday inaanay qoyskiisu wax saamayn ah ku yeelan doonin talada iyo nidaamka dawladnimo ee wadanka, haddii uu ku guulaysto doorashada madaxtooyada ee November qabsoomaysa.
Md. Cirro, oo toddobaadkan ay koox suxufiyiin ahi su’aalo ku weydiiyeen magaalada Hargeysa, wuxuu kaloo balan qaaday inaanay beeshiisu ka badsan doonin beelaha kale ee Somaliland marka laga hadlayo dawladnimada. Cirro waxa kale oo uu shacabka u balan qaaday inaanay jiri doonin muddo kordhin dambe haddii uu talada qabto. Tifaftiraha Wargeyska Geeska Afrika Maxamed-Rambo oo ka mid ahaa suxufiyiintaas ayaa murashax Cirro weydiiyay maadaama oo shacabka Somaliland toddobadii sannadood ee u dambeeyay ay khaatiyaan ka istaageen nidaamkii dawladnimo iyo qoyskii madaxtooyada oo isku milmay bal inuu shacabka u balan qaadi karo inuu kala saari doono dawladnimada iyo qoyskiisa, haddii la doorto, wuxuu Cirro ku jawaabay “Waxaan shacbiga u bayaaminayaa in awooda qaranku ay ku koobnaan doonto ciddii shacabku u doortay inay hoggaamiso, waxaan shacabka u balan qaadayaa inaanay qoyskaygu wax raad ah ku yeelanayn hawshaas; inaanay qoyskayagu xilka aan hayo wax gaar ah ama dan gaar ah ama wax ka baxsan ta ay u leeyihiin muwaadinimada aanay awoodaas ku helayn ayaan shacabka u balan qaadayaa.”
Suaal labaad oo uu weriye Rambo weydiiyay Cirro ayaa nuxurkeedu ahaa sababta aanu u dhaliilin madaxweyne Siilaanyo, balse uu u abaaro KULMIYE, waxaanu yidhi “Madaxweyne Siilaanyo, waynu ka war qabnaa oo taariikh weyn ayuu ku leeyahay dalka, oday soo halgamay wadankana madaxweyne ka ah, waxaan isleeyahay kamaanaan dhaliiil la’ayn xisbi ahaan ee waanu tilmaamaynay intaas dhaliilaha xukumadda, laakiin waaxa laga yaabaa xukuumadii isagaa ka madax ah waxa laga yaabaa sidii kulmiye berigii hore u qaylinayay inaanaan u qaylin oo meelaha qaarkood aanaan gaadhin laakiin waxaan isleeyahay xisbiguna kama dhaliil la’ayn waana tilmaamayay haddana tilmaanta iyo dhaliishu way socotaa.”
Waxa kale oo uu weydiiyay su’aal saddexaad oo nuxurkeedu ahaa inuu shacabka u balan qaadi karo inaanay beeshiisu ka badsan doonin beelaha kale ee qaranka hantida iyo khayraadka wadanka, haddii la doorto, waxaanu yidhi “Dawladnimada oo maadaama aynu xoolo dhaqato nahay ku metelno hal maandeeq la yidhaahdo oo lool ajeedo qaranka Somaliland, waanu ku celcelinay marar badan in shacbigu u baahanyahay inuu mudnaanta wada yeesho oo aanay cidina cid ka mudnaan, waxaanu balan qaadaynaa shacbiga in la dhiso qaran loo simanyahay kaasi wuxuu ku iman karaa cadaalad in la sameeyo oo cidina la siinin mudnaan gaar ah, oo dadku u simanyihiin manfca oo dadku u simanyihin xilalka iyo qaranimada taas waa barnaamijka aanu shacabka heshiiska kula galayno waxaanan balan qaadaynaa inaanay cidina wax gaar ah ku helin inta aanu joogno xilka qaranka markaanu nidaamdo xukuumadda aan hoggaaminayo. Hadaad ula jeeday reerkaagu maka badsanayaa reeraha kale taasi waa maya, cidina cid ka badsan mayso.”
Weriye Bedri Koosaar oo ka socday Telefishanka Eryal ayaa murashax Cirro weydiiyay waxa uu ka qabo doodda ah inuu yahay hoggaamiye dabacsan, waxaanu Cirro ku jawaabay “Su’aashaas jawaabteedu haa waxaan ahay hoggaamiye dabacsan, sababtu waa maxay, Alle Nebi Maxamed SC markuu la hadlayay wuxuu ku yidhi haddii aad tahay mid qalbi adag oo qalafsan dadku hareerahaaga may yimaadeen manay fadhiisteen, tusaalaha ugu fiican ee la qaadan karaana waa tusaalaha Nebi Maxamed SC. waxaan ahay nin shaqadiis ku adag, nin shisheeyahah ku adag, nin shacbigiisa u dabacsan.”
Waxa kale oo uu Bedri weydiiyay bal waxyaabaha uga qorshaysan inuu ka qabto shaqo la’aanta dhallinyarada dalka ku habsatay, waxaanu yidhi “Shaqo la’aantu waa dhibaato cidhiidhi gelisay shacbigeena gaar ahaan dhallinyarada, intii xukuumadda kulmiye timid dhaqaaleheenu hoos buu u dhacay sicir barar badan ayaa yimid, shaqo la’aantii way sii korodhay, qodobada aanu qaadan doono waxa ka mid ah inaanu samayno nidaamka hawlgabka oo dadkii shaqada ma rabaan inay ka tagaan, da’dii hawlgabka in 80% ay gaadheen shaqaalaha qaranka, aniga iyo in iga waaweyn ayaa ka shaqeeya xafiisyada dawladda,markaas waxay uga tagi waayeen wax xuquuq ah oo la siinayaa ma jiro, barnaamijka siyaasiga ah waxa noogu jira waxa ka soo bixi doona shaqaale badan inay galaan hawlgab, dabadeedna dhallinyaradu ay halkaas buuxiso, waxaan isleeyahay nidaamkeena haddii aynu wanaajino oo ganacsigeena la hagaajiyo oo maalgashiga la hagaajiyo oo nidaamka aynu cashuurta u qaadno la hagaajiyo shaqooyin badan ayay awood u yeelanaysaa xukuumadu inay abuurto inagoon kaalmo dibadeedba helin. Sidaas daraadeed barmaamijkana way ku cadahay, siyaasd gaar ahna waan ka leenahay, waaanan kordhin doonaa shaqooyinka Somaliland laga helayo gudaheeda.”
Weriye Maxamed-tiriig oo ka tirsan Telefishanka Saab, ayaa Cirro weydiiyay bal waxa uga qorshaysan muddo kordhinta muddo xilleedka madaxweynaha oo ay madaxweynayaashii horeba dhammaantood sameeyeen muddo kordhin, waxaanu yidhi “Horena waan u balan qaaday, haddana waan ku celinayaa muddo xileedkaa la I doortay madaxweynaha wax ka badan ma dhici karto muddo kordhin dambena halkaas ayaa ugu dambaysa, tii kulmiye sameeyay ayaa ugu dambayn doonta, goleyaasha kalena sidaas ayay noqonayaan maaha madaxweynaha oo qudha, baarlamaankuna muddo xileedkooda ayay joogi doonaan, goleyaasha deegaankuna mudada la doortay ayuu joogi doonaa, waana inaynu samayno calendar, dunida la isma weydiiyo goorma ayay doorashadu dhacaysaa, markaas calenderkaas ayaynu samaysan doonaa.”’
